Güneş Işınımı ve İklim Koşulları
Güneşlenme Süresi; Bölgenin yıllık güneşlenme süresi yüksek olmalıdır. Türkiye’de özellikle Güneydoğu Anadolu, Akdeniz ve iç Anadolu bölgeleri coğrafi konumu nedeniyle sahip olduğu güneş enerji potansiyeli açısından bir çok ülkeye göre şanslı durumda ve yüksek güneş ışınımına sahiptir.
İklim Verileri; Bölgenin uzun vadeli iklim verileri incelenmelidir. Güneş ışınımı verileri, bulutluluk oranı, yağış miktarı gibi faktörler değerlendirilmelidir. Ancak hava bulutlu olsa bile güneş panelleriniz elektrik üretmeye devam edecektir. Elektrik üretimi için gün ışığı yeterlidir fakat güneş panellerinin ürettiği elektrik miktarında azalma olacaktır.
Arazi Özellikleri
Topografya; Arazi düz ve hafif eğimli olmalıdır. Çok eğimli arazilerde kurulum maliyetlerinde artış olabilir.
Gölgelenme Etkisi; Yakın çevrede ağaçlar, binalar ve dağlar gibi gölgelenme yapacak engeller bulunmamalıdır. Oluşan gölgeler, panellerin üzerine düşen güneş ışığından tam olarak faydalanmasını engeller ve bu da enerji üretiminde düşüşlere neden olur.
Arazi Kullanımı; Tarım arazileri, orman alanları veya koruma altında olan alanlar gibi kısıtlamalar olup olmadığına dikkat edilmelidir. Yine aynı şekilde kurulan güneş enerjisi teknolojisi ve sistemlerinin türüne bağlı olarak toplam arazi kullanımı gereksinimlerini çok geniş bir yelpazede buldular. Genel olarak ülkemizde kurulumu gerçekleşen güneş enerjisi santralleri 3 dönüm ila 5.5 dönüm arasında değişen bir alan kaplamaktadır.
Erişim ve Altyapı
Ulaşım Kolaylığı; İnşaat ve bakım süreçlerinde ulaşım kolaylığı sağlanmalıdır. Ana yollara yakın olan araziler tercih edilmelidir.
Elektrik Şebekesi Yakınlığı; Elektrik iletim ve dağıtım hatlarına yakınlık, bağlantı maliyetlerini azaltmaktadır. Güneş Enerji Sistemleri tarafından üretilen elektriğin şebekeye kolayca entegre edilmesi önemlidir.
Su Kaynakları; Panel temizliği için suya ihtiyaç duyulabilir, bu nedenle su kaynağına yakınlık avantaj sağlayabilir. Güneş panellerinde sudan etkilenilmemesi için güzel izole edilen kablolaların zarar görme olasılıkları ortadan kaldırıldıktan sonra güneş panellerinin toz ve kirden dolayı düşen verimliliğini su ile temizleyerek geri kazanmak mümkündür.
Yasal ve Çevresel Faktörler
Çevresel Etkiler; Bölgenin çevresel etkileri değerlendirilmelidir. ÇED raporu gerekliliği ve bölgenin flora ve faunası dikkate alınmalıdır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde belirtilen kurallara uyarak hazırlanan Güneş Enerji Sistemleri kazanlı bir uzun vadeli yatırım olacaktır. Çevresel etki değerlendirmesi olumsuz kararı (“ÇED Olumsuz” kararı) ise, ÇED Raporu hakkında ilgili komisyona yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkileri nedeniyle gerçekleştirilmesinde çevre açısından sakıncalı görüldüğünü belirten karardır.
İmar Durumu; Arazinin imar durumu ve gerekli izinlerin alınabilirliği kontrol edilmelidir.
Yerel Yönetim ve Toplum Desteği; Yerel yönetimlerin ve toplumun projeye desteği uzun vadeli başarı için önemlidir. Yapılan açıklamalarda 2018 yılında Dünya Bankası ile birlikte yapılan bir çalışmanın sonuçlarının Türkiye’deki kamu binaları için çatı üstü ve zemine monte yöntemler ile 2,1 GW gücünde fotovoltaik santral kurulum gerçekleştirme potansiyeli olduğu vurgulanarak, devreye alınan uygulamaların kamu binalarının yıllık elektrik tüketimlerinin tamamının güneş enerjisinden karşılanabileceğini gösterdiğine dikkat çekilmişti. Türkiye’deki yerel ve merkezi belediyeleri için iklim değişikliğine karşı hem adaptasyon hem de uyum hedefi içeren iklim planları hazırlama zorunluluğu getirileceği ifade edildi. Ayrıca yerel yönetimlerin bu hedefler kapsamında dağıtık yenilenebilir enerji yatırımlarını artırmak zorunda olacağına da dikkat çekildi.
Ekonomik Faktörler
Arazi Maliyeti; Arazinin satın alma veya kiralama maliyetleri göz önünde bulundurulmalıdır. Güneş Enerji Santrali projesi ortaya çıktığında tüm hesaplamalar mutlaka değişecektir. Arazi üzeri kurulumlarda yürüme yolları, elektrik ekipmanları için bırakılacak boş alanlar, gölgelenme alanlarının boş bırakılması ve panellerden maximum verim alabilmek için panellere verilecek eğim nedeniyle paneller arasında bırakılacak boşluklar, hazırlanacak elektrik projesinde ortaya çıkacaktır.
Büyük arazi kurulumları yani arazi tipi güneş enerjisi santrallerinde traktör yolları, yürüyüş yolları, trafo ve bekçi binaları için de yer ayırılacağını not etmemizde fayda olacaktır.
İşletme Maliyetleri; Bölgenin işletme maliyetlerine etkisi (Bakım, Güvenlik vb.) dikkate alınmalıdır.
Diğer Teknik Faktörler
Yatırım Geri Dönüş Süresi; Lokasyonun enerji potansiyeli, yatırımın geri dönüşüm süresini etkiler. Yüksek enerji üretim potansiyeline sahip bölgeler tercih edilmelidir. Genel olarak ülkemizde güneş enerjisi yatırım geri dönüşleri 5-7 sene arasında değişiklik göstermektedir.
Genişleme Potansiyeli; İleride santralin genişletilmesi planlanıyorsa arazi ve altyapı genişlemeye uygun olmalıdır.
