Güneş enerji santrali kurulum sürecinde alınması gereken izinler nelerdir?
Türkiye’de Güneş Enerji Santralleri (GES) kurulum sürecinde alınması için yerel ve ulusal düzenlemelere uygun izinler ve yerine getirilmesi gereken prosedürler oldukça detaylı ve adım adım izlenmesi gereken bir süreçtir. Bu süreçler arasında çevre izinleri, inşaat ruhsatı ve elektrik üretim lisansı bulunmaktadır ve genel hatlarıyla şu şekildedir:
GES Lisans ve Ön Lisans Başvuruları
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa bağlı piyasada elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı, elektrik ithalat ve ihracatı, toptan veya perakende satışı ve piyasa işletim faaliyetleri için lisans alınması zorunlu kılınmıştır.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK): 1 MW üzeri kurulu güçteki GES projeleri için EPDK’ya ön lisans başvurusu yapılmalıdır. 1 MW ve altındaki projeler için lisanssız üretim başvurusu yeterlidir.
ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) Raporu: ÇED gerekliliği konusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan görüş alınmalıdır. Küçük ölçekli projeler için genellikle “ÇED Gerekli Değildir” kararı alınabilir.
Belediye veya İl Özel İdaresi İzinleri: İmar planı ve yapı ruhsatı ile ilgili izinlerin alınması gereklidir.
GES Proje Onayları ve Bağlantı Anlaşmaları
Bağlantı anlaşması sırasında çağrı mektuplarını tutanak ile elden teslim alan başvuru sahiplerinin tutanak tarihinden itibaren 180 gün içerisinde DAĞITIM ŞİRKETİ MÜDÜRLÜĞÜ’ ne üretim tesisinin inşaatına başlanabilmesi için İlgili Teknik Mevzuat çerçevesinde alınması gereken proje onay evrakları ile birlikte başvuru yapması gereklidir.
TEDAŞ veya TEİAŞ İzinleri: GES projesinin elektrik dağıtım şirketi (TEDAŞ) veya iletim şirketi (TEİAŞ) ile bağlantı anlaşmalarının yapılması.
TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim A.Ş.): Yüksek gerilim bağlantısı gerektiren büyük ölçekli projeler için TEİAŞ bağlantı başvurusu yapılmalıdır.
TEDAŞ (Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.): Düşük gerilim bağlantısı gerektiren projeler için TEDAŞ ile bağlantı başvurusu yapılmalıdır.
GES İnşaat ve Kurulum İzinleri
3194 sayılı imar kanununda yer alan GES “Yapı; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir.“ hükmü gereği yapı niteliğinde değerlendirilmektedir.
Bu hususa bağlı olarak aşağıda yer alan ruhsat ve izinlerin alması gerekmektedir.
İnşaat Ruhsatı: Belediye veya İl Özel İdaresi’nden inşaat ruhsatı alınması.
Şantiye Kuruluş İzinleri: GES inşaatı için gerekli olan şantiye kuruluş izinleri ve diğer gerekli izinlerin alınması.
GES Kurulum ve Test Süreci
Güneş enerji sistemlerinin test ve devreye alma süreçleri, güneş enerji sistemlerinin başarılı bir şekilde kurulmuş olması ve işletilmesini sağlamak için gerekli olan temel adımların uygunluğu söz konusudur. Bu süreçler, GES’in tüm bileşenlerinin doğru, eksiksiz şekilde çalıştığını ve elektrik üretimi için hazır olduğunu doğrulamak için tasarlanmış olması ve aşağıda yer test aşamalarından geçmesi gerekmektedir.
Montaj ve Test: GES’in kurulumunun tamamlanması ve gerekli testlerin yapılması.
TEDAŞ/TEİAŞ Kabul İşlemleri: Kurulumu tamamlanan tesisin TEDAŞ veya TEİAŞ tarafından kabul edilmesi ve onaylanması.
GES İşletme ve Bakım
EPDK tarafından lisanslanan güneş enerji sistemleri düzenli gelir sağlamaktadır ve bu gelir performansının düşmemesi için GES panellerine düzenli bakım yapılması gerekmektedir. Santralin sürekli takip edilmesi ve arıza durumlarında acil müdahale edilerek arızanın hızlıca giderilmesi, Panellerin temizlenmesi, Trafo, AC, DC, Mekanik ve Pano bakımlarının yapılması verimliliğin artmasında etkili rol alacaktır.
Üretim Lisansı: Tesis işletmeye alındıktan sonra EPDK’dan üretim lisansı alınması.
Periyodik Denetimler: Tesisin periyodik olarak denetlenmesi ve bakımlarının yapılması.
GES Diğer İzinler ve Belgeler
Güneş enerji sistemlerinin sürdürülebilir şekilde işletilmesi için gerekli olan bazı ek belge ve izinler aşağıda yer almaktadır.
Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi (YEK Belgesi): GES’in yenilenebilir enerji kaynağı olarak kabul edilmesi ve bu belgeyi alması.
Sigorta ve Güvenlik İzinleri: Tesisin sigorta işlemlerinin yapılması ve güvenlik izinlerinin alınması.
GES kurulum süreci, proje büyüklüğüne ve yerel koşullara bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, her proje için özel danışmanlık alınması ve ilgili resmi kurumlarla iletişim halinde olunması önemlidir.
