Isı pompasının temel çalışma prensibi enerjiyi bir kaynaktan diğer kaynağa aktarmaktır. Enerjinin alındığı kaynaklardan birisi hava, su ya da topraktır.
Isı pompası enerji aldığı kaynak sıcak konumda iken soğutur, soğuk konumda iken ısıtır. Temel mantık budur. Buradaki işlem aslında gazın faz değişiminden kaynaklanan enerjiyi taşımaktır. Ancak unutulmamalıdır ki bu faz değişimi ve taşıma sırasında da bir miktar kayıp vardır.
Isı pompası ısıtılan ya da soğutulan mekana enerji taşırken aynı zamanda bir miktar da elektrik enerjisi harcamaktadır. Harcanan elektrik enerjisi 1kw iken alınan ısı enerjisi 4.5 kw ise bu diğerin COP değeri 4.5’dur. COP değeri 1 birim enerji ile kaç birim ısı üretildiğini ifade eder.
Isı pompası ne demek detaylı bilgi almak için ısı pompası nedir yazımızı ziyaret edin.
Isı Pompası Çalışma Prensibi
Temel olarak birincil (primer), ikincil (sekonder) ve soğutma devrelerinden oluşan 3 farklı çevrimin birbirini tamamlaması ile ısı pompası sistemi oluşur. Birincil devrede ısı kaynağı olarak kullanılan hava, özel geliştirilmiş bir fan sayesinde buharlaştırıcı alandan geçirilir. Bu aşamada soğutma çevrimi de kapalı bir devrede devir daim eden soğutucu akışkan, evapatörde (buharlaştırıcı) buhar formuna geçerek aldığı enerjiyi konderserde tekrar sıvı haline dönüştürür. Açığa çıkan enerji de tesisat suyuna aktarılır. İkincil devrede ise tesisat suyu, sirkülasyon pompası yardımı ile radyatör ya da yerden ısıtma hattına iletilir.
Ülkemiz iklim koşulları dikkate alındığında diğer sistemlere göre çok daha verimli çalışan ısı pompalarının ön önemli özelliği performans katsayısı olmaktadır. Bu sayı 4 ve üzeri değerler alabilir. Bu da 1 birimlik enerji karşılığında, 4 birimlik enerji alınabileceği anlamına gelir.
Isı Pompası Çeşitleri Nelerdir?
Kullanıcı ve kaynak arasındaki kombinasyona göre ısı pompası sistemleri değişmektedir:
Havadan Suya Isı Pompaları
En çok kullanılan ısı pompası türüdür. Havadaki ısı enerjisini kullanmak üzere tasarlanmıştır. Kurulum ve tesisat maliyetleri düşüktür. Hava sıcaklığını esas alarak çalıştığı için verimlilik ve kapasite katsayıları değişkenlik gösterir. Isı pompasının verimli ve sağlıklı çalışabilmesi için açık havada konumlandırılması gerekir.
Topraktan Suya ve Sudan Suya Isı Pompaları
Topraktan suya ısı pompaları genellikle zemin yapısının uygun olduğu büyük kapasiteli alanlarda tercih edilirken; sudan suya ısı pompaları kaynak tarafında bol miktarda suyun varlığı durumlarda tercih edilir. Çalışma koşulları olarak hava şartlarından bağımsız oldukları için verimliliklerinde büyük değişimler görülmez. Kurulum maliyetleri nispeten daha yüksek olmasına rağmen, işletme maliyetleri daha stabil ve düşüktür.
Havadan Havaya Isı Pompaları
Kullanıcı ve kaynak tarafında direkt hava ile ısı transferi yaparak ısıtma ve soğutma yapan ısı pompalarıdır. Çalışma mantığında nem alma amacı olduğu için klimalar bu kategoride sayılabilir.
Sudan Havaya Isı Pompaları
Sudan aldığı enerji potansiyelini ısıtma ve soğutma amacıyla direkt ortama ileten cihazlardır. Kaynak tarafında nitelikli ve bol miktarda su bulunmayı gerektirir. Kapalı alanlarda da ek cihazlar ile birlikte kullanılabilir.
Elektrikli Merkezi Isıtıcılar ve Isı Pompalarının Tarihi
Isı pompaları kabaca tarif edilecek olursa ısı enerjisini bir ortamdan başka bir ortama taşıyarak ısıtma prensibini gözetir. Ev ısıtma konusunda yine çokça tercih edilen bir ısınma sistemidir. Bu ısıtma tiplerinde Carnot döngüsünü kullanarak basit termodinamik kurallardan yararlanılır. Temel olarak irdeleyecek olursak bu alternatifte ısınmanın gerçekleşebilmesi için enerji bir ortamdan başka bir ortama aktarılır ya da bir enerji türünden başka bir enerji türüne çevrilir. Bu sistem sessiz olması, doğa dostu olması, yine doğal gaz gibi istediğimizde açıp kapatabilme imkanımız olması gibi artıları nedeniyle evlerde, oteller ve işyerlerinde kullanılmaktadır.
